Pet
Joey. 16 jaar, LVB (licht verstandelijke beperking) en een waslijst aan ‘stempels’ en diagnoses. Maar Joey laat zich niks vertellen, door niemand niet. Joey wil zich groot en onverschrokken tonen en is bereid daar ver voor te gaan. Zoals het opnemen tegen vier tot zes volwassenen die hem tegen de grond werken en naar een rustige ruimte slepen. Gisteren gebeurde dat ook.
Ik behandel jongeren met middelenproblemen, vaak in combinatie met ernstige gedragsproblemen en diep wantrouwen naar hulpverleners. Toch wordt van hen verwacht dat ze meewerken en hun diepste gevoelens delen.
Mijn opdracht? Jongeren motiveren te stoppen met middelengebruik. Maar hoe overtuig je iemand die vastzit in het nu om aan de toekomst te werken? Het begint bij vertrouwen. En vreemd genoeg is humor daarin vaak de sleutel.
Het conflict begon met een opmerking dat Joey zijn pet moest afzetten tijdens een groepsmoment. Zijn gezicht zou anders niet goed zichtbaar zijn voor begeleiders en groepsgenoten. “De grootst mogelijke onzin”, vindt Joey.
Bij mij mag hij zijn pet wel op, en nog geladen van het incident van gisteren komt hij vlak voor me staan. “Je kan m’n gezicht toch zien?! Of niet dan!” vraagt hij op opstandige, licht dreigende toon. “Ja, ik kan je gezicht goed zien,” zeg ik, “maar ik kan me ook voorstellen dat zo’n pet de indruk kan wekken dat je je gezicht wil verbergen.” Joey wil er niks van horen. Ze doen het gewoon om hem te pesten, moeten per se de hele tijd laten zien dat zij de baas zijn, is zijn analyse.
Na de ruimte te hebben gegeven voor het ventileren van zijn frustratie snijd ik het onderwerp blowen aan. Joey vertelt met enige trots dat hij in het weekend op verlof een ‘dikke toeter’ heeft gerookt. “Ik was echt kneiterstoned, en die sukkels van de begeleiding zagen het niet eens!” Als ik hem vraag hoe dat kan zegt hij zonder blikken of blozen: “Ik had m’n pet op.”
Paul Kreemers
Paul Kreemers is behandelaar bij Brijder Jeugd en oprichter van jongereninloop De Pitstop in Alkmaar. In zijn columnreeks Poten in de klei neemt hij je mee in de dagelijkse praktijk van werken met jongeren met complexe problematiek zoals verslaving en dakloosheid. Zijn inzet is gericht op begeleiding die aansluit bij de leefwereld van jongeren, met aandacht voor vertrouwen, veiligheid en realistische stappen vooruit.
Namen en sommige kenmerkende details kunnen zijn aangepast in verband met privacy.