Van heroïneverslaving naar houvast

Het verhaal van Eve

Elke ochtend om half acht zit Eve op haar vaste plek bij het Medisch Sociaal Centrum (MSC) van Brijder. Al 25 jaar komt ze hier dagelijks om onder medische begeleiding heroïne te roken. Wat begon als een experimenteel project, is voor haar uitgegroeid tot iets waar ze niet meer zonder kan en haar wellicht ‘’gered’’ heeft. “Het MSC betekent echt alles voor mij,” laat ze al direct weten via e-mail, als we haar benaderen voor een interview. 

Die reactie maakt nieuwsgierig. Wie is Eve? En wat maakt het MSC zo belangrijk voor haar? 

Van Bordeaux naar Nederland 

Eve is geboren in Bordeaux, Frankrijk. Op haar zeventiende vertrekt ze naar Ierland om als au pair te werken. Ze heeft een duidelijke ambitie: Frans-Spaans vertaalster worden. Maar daarvoor heeft ze ook Engels nodig, en haar Engels is nog niet zo vloeiend. Ze hoopt dat in Ierland te verbeteren. 

Na een paar jaar vertrekt ze naar Nederland. Daar loopt het al snel anders dan gehoopt. Een vriend biedt haar onderdak aan en schetst een mooi plaatje over zijn leven. In werkelijkheid woont hij in een kraakpand. Via hem raakt ze verzeild in een wereld waar ze nooit had willen zijn. 

Ze vertrekt uit het kraakpand en vindt onderdak bij een jongen die ze een paar keer in een nachtclub heeft ontmoet. Twee weken nadat ze bij hem is ingetrokken, krijgt ze een auto-ongeluk en moet ze drie maanden op bed blijven liggen. Tegen de pijn krijgt ze langdurig oxycodon. Als die medicatie stopt, wordt ze ziek van het afkicken. De jongen bij wie ze woont, met wie ze later twaalf jaar getrouwd zou zijn, biedt haar heroïne aan. “Ik voelde me meteen beter, en ik dacht: ik gebruik het even en dan ga ik terug naar Frankrijk,” vertelt ze. Maar het was al te laat. De afhankelijkheid voor dit middel ging razendsnel. 

Een leven met verslaving 

Eve praat open over haar verleden, al vindt ze het lastig om exacte jaartallen te noemen. “Ik ben veel kwijt, en sommige dingen verdring je liever.” Wat ze wel weet: het gebruik heeft haar op plekken gebracht waar ze niet trots op is. Om haar heroïne te kunnen betalen werkte ze in de prostitutie, dat was naar eigen zeggen niets voor haar. Daarna heeft ze meerdere malen drugs gesmokkeld naar Nederland waarin ze het geluk had dat haar ‘onschuldige’ uitstraling haar vaak uit de problemen hield. “Achteraf is het bizar waar je allemaal in terechtkomt als je dagelijks geld nodig hebt voor drugs.” 

Een plek om te blijven 

In die periode komt Eve terecht bij de methadonbus van Brijder. Daar hoort ze voor het eerst over het experiment met medische heroïne. Samen met haar toenmalige partner pleit ze al jaren voor zo’n traject, geïnspireerd door een soortgelijke aanpak in Zwitserland. Uiteindelijk wordt ze, na selectie via een computer, toegelaten tot de pilot. Maar niet meteen: “De eerste mocht meteen beginnen, de tweede na een half jaar. Ik moest nog een jaar wachten.” 

 “In het begin waren er meer behandelaren dan cliënten. Dat klinkt gek, maar het werkte wel. Het contact was goed. Je voelde je mens, geen nummer.” 

Meer dan een behandeling 

Wat het MSC voor haar zo belangrijk maakt, is niet alleen de medische heroïneverstrekking. Juist de combinatie met dagbesteding, gesprekken met psychiaters en het contact met begeleiders maakt het verschil. “Doordat ik hier al die jaren begeleiding heb gehad, kan ik nu mijn verhaal vertellen zonder direct in tranen uit te barsten. Vroeger was ik altijd degene die binnenkwam en meteen moest huilen. Nu niet meer.” 

Ze is haar behandelaren dankbaar. “Zij hebben me geleerd om beter met mijn verleden om te gaan. En ook om vooruit te kijken.” 

Vooruitkijken 

Maar dat vooruitkijken brengt ook zorgen met zich mee. De locaties waar medische heroïne verstrekt wordt, zijn in de afgelopen jaren afgenomen. Op het MSC komen nu nog zo’n vijftig cliënten. Eve vraagt zich af wat er gebeurt als ze op een dag niet meer zelf naar het centrum kan komen. “Je moet het hier op locatie gebruiken. Maar als ik straks slecht ter been ben, hoe moet dat dan?” 

Ze hoopt dat er in de toekomst mogelijkheden komen om op een veilige manier heroïne bij de apotheek af te halen. Ze weet dat het niet voor iedereen zal werken, maar hoopt dat ze opnieuw voorloper mag zijn, zoals ze dat ooit ook bij de start van het MSC was. 

Over verslaving 

Tot slot vragen we haar wat mensen volgens haar moeten begrijpen over verslaving. Haar antwoord is helder: “Je moet niet iedereen over één kam scheren. Mensen hebben vaak geen idee wat er achter een verslaving zit. Soms ben je gewoon op de verkeerde plek geboren, of heb je geen eerlijke kans gehad. Oordeel niet te snel.” 

25 jaar MSC: een plek die blijft tellen 

Het MSC bestaat dit jaar 25 jaar. Voor mensen als Eve is het centrum niet alleen een plek voor medische zorg, maar ook een sociaal vangnet, een bron van stabiliteit, en een veilige haven. Haar verhaal laat zien dat verslaving niet zwart-wit is – en dat passende zorg echt het verschil kan maken. 

Eve zegt het zelf misschien wel het meest treffend: 

“Als het MSC er niet was geweest, had ik hier nu niet meer gezeten. Dan was het heel anders met mij afgelopen.”